در فرهنگ معین واژه دعوا در معانی مختلفی همچون ادعا کردن، خواستن، نزاع و دادخواهی به کار رفته است. از حیث حقوقی نیز تعاریف مختلفی برای این اصطلاح از سوی حقوقدانان ارائه شده است که با معنای لفظی آن قرابت دارد. دعاوی کیفری در مواردی انجام میشود که رفتار انجام شده که منجر به از بین رفتن حقوق دیگری شده است، دارای عنوان مجرمانه و در قانون برای آن مجازات از جمله: اعدام، قطع عضو، تبعید، حبس، شلاق، جزای نقدی، انتشار حکم محکومیت در رسانهها، ارائه خدمات عمومی رایگان، محرومیت از حقوق اجتماعی، الزام به عذرخواهی و غیره؛ در نظر گرفته شده باشد.

جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص
جرایم علیه تمامیت جسمانی از زمره جرایم خشونت آمیز می باشند. این جرایم علیه جسم و جان، یعنی علیه آنچه که (برخلاف مال) تنها دارایی واقعی انسان و جزئی از وجود اوست، ارتکاب می یابند. بیشتر بخواید

جرایم علیه شخصیت معنوی
نسان دارای دو بعد مادی و معنوی است و جرایمی که علیه شخصیت معنوی و اعتبار و حیثیت فرد وارد می شود جدا و متمایز از جرایمی هستند که به جسم افراد وارد شده است. بیشتر بخواید

جرایم علیه آزادی افراد
رفتار فیزیکی این گروه از جرایم ربودن است مانند سرقت مال با این تفاوت که موضوع، انسان زنده است. بیشتر بخواید

جرایم علیه امنیت عمومی
وجود امنیت، آرامش و نظم برای بقای جامعه و زندگی همراه با آسایش، لازم و ضروری است، به طوری که اگر شخصی قصد برهم زدن نظم جامعه را داشته باشد، از سوی مردم مورد سرزنش قرار میگیرد. بیشتر بخواید

جرایم علیه محیط زیست و منابع طبیعی
به طور کلی جرایم علیه محیط زیست و منابع طبیعی به دو دسته جرایم ارتکابی نسبت به عناصر جاندار محیط زیست و جرایم ارتکابی نسبت به عناصر بی جان محیط زیست، تقسیم می شود. بیشتر بخواید

جرایم در ارتباط با ازدواج و تکالیف خانواده
خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی و در عین حال هسته اصلی جامعه، کانون مقدسی است که بر عالیترین عواطف ابـتناء یـافته اسـت. این نهاد اجتماعی مانند سایر بخشهای جامعه پیـوسته بـا تهدیدهایی مواجه بوده است. بیشتر بخواید

جرایم در ارتباط با ثبت و اسناد هویتی
سازمان ثبت احوال کشور با هدف ارائه خدمات مربوط به احوال شخصی در حال فعالیت است. بیشتر بخواید

جرایم در ارتباط با مأمورین دولت
دایره جرایم و تخلفات بسیار گسترده است و بخشی از این جرایم متعلق به کارمندان دولت میباشد. بیشتر بخواید

جرایم علیه غذا، دارو، بهداشت و درمان
بهداشت عبارت است از کنترل عواملی که تندرستی انسان را در معرض خطر قرار میدهد این عوامل ممکن است در محیط زندگی یا کار وجود داشته باشد که در این صورت اصطلاح «بهداشت محیط» بیان کننده کنترل عوامل محیطی مزبور برای تامین تندرستی انسان است. بیشتر بخواید