عنوان
۱-بر اساس تبصره ۲ ماده واحده لایحه قانونی عدم شمول مقررات قانون کار درباره کارکنان نهادهای انقلابی مصوب ۱۳۵۹/۰۴/۱۳ شورای انقلاب، «نهادهای انقلابی به ارگان هائی اطلاق می گردد که بنا به نیاز دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران (۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۵۷) به بعد با تصویب مراجع قانون گزاری بوجود آمده است.»
۲- به موجب ماده ۴ قانون احتساب سوابق خدمت مستخدمین وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی درنهادهای انقلاب اسلامی و مأموریت کارکنان نهادهای مزبور به وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی مصوب ۱۳۶۴/۱۱/۰۶ مجلس شورای اسلامی، «دولت موظف است ظرف مدت دو ماه از تاریخ ابلاغ این قانون ضوابط نهاد انقلابی به ضمیمه فهرست نهادهای انقلاب موجود را تهیه و‌برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.» که البته تاکنون چنین اقدامی صورت نگرفته است.
۳- به موجب لایحه قانونی عدم شمول مقررات قانون کار درباره کارکنان نهادهای انقلابی، (جهاد سازندگی ـ بنیاد شهید ـ نهضت سوادآموزی ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) جزو نهادهای انقلابی ذکر شده اند.
۴- به موجب آراء وحدت رویه شماره ۸۷ مورخ ۱۳۶۸/۰۹/۲۳ و شماره ۶۶۸ مورخ ۱۳۸۶/۰۸/۰۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در زمره نهادهای انقلابی است و کارکنان آن از شمول قانون کار مستثنی بوده و رسیدگی به شکایت استخدامی آنان در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
۵- به موجب رای وحدت رویه شماره ۱۹۲۸ و ۱۹۲۹ مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) از جمله نهادهای انقلابی محسوب شده و شعب دیوان، صلاحیت رسیدگی به دعاوی استخدامی کارکنان ستاد اجرایی فرمان امام (ره) را دارند.
۶-ستاد امر به معروف و نهی از منکر از مصادیق نهادهای انقلابی محسوب می‌شود و از شمول مقررات قانون کار خارج است. (وحدت رویه شماره ۲۹۲ تا ۲۹۴/۱۴۰۰ هیأت عمومی)
۷- به موجب تبصره ماده ۱۳۰ قانون محاسبات عمومی کشور مصوب ۱۳۶۶، «نهادها و مؤسساتی که در جریان تحقق انقلاب اسلامی و یا پس از آن بنا به ضرورت های انقلاب اسلامی به وجود آمده‌اند و تمام یا قسمتی‌از اعتبارات مورد نیاز خود را از محل اعتبارات منظور در قانون بودجه کل کشور مستقیماً از خزانه دریافت می‌نمایند، در صورتی که وضعیت حقوقی آنها به موجب قانون معین نشده باشد، مکلفند ظرف مدت مذکور در این ماده [یک سال] وضع حقوقی خود را با یکی از مواد ۲، ۳، ۴ و ۵ این قانون تطبیق دهند.»
۸-مرکز اسناد انقلاب اسلامی درکتاب فرهنگنامه نهادهای انقلاب اسلامی(چاپ ۱۳۸۸) فهرست ۹۷ نهاد را به عنوان نهادهای انقلاب اسلامی گردآوری کرده است که برخی از آنان با تعریف مذکور در تبصره ۲ لایحه قانونی عدم شمول مقررات قانون کار درباره کارکنان نهادهای انقلابی مصوب ۱۳۵۹، مطابقت ندارد. فهرست مذکور عبارت است از :
۱-امور تربیتی در مدارس ۲-بسیج مستضعفین ٣- بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی ۴- بنیاد بعثت ۵-بنیاد پانزده خرداد ۶- بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس ۷-بنیان دایره المعارف اسلامی ۸-بنیاد علوی ۹- بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ۱۰- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ۱۱- پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی ۱۲-جهاد دانشگاهی ۱۳ – جهاد سازندگی ۱۴-دادسرای انقلاب اسلامی ۱۵- دادگاه های انقلاب اسلامی ۱۶- دادگاه به دادسرای ویژه روحانیت ۱۷- دادگاه ویژه مستقر در شهرداری ۱۸ – دانشکده علوم حدیث ۱۹- دانشگاه آزاد اسلامی ۲۰ – دانشگاه امام حسین (ع) ۲۱-دانشگاه امام صادق (ع) ۲۲ – دانشگاه امام علی (ع) ۲۳- دانشگاه تربیت مدرس ۲۴ – دانشگاه شاهد ۲۵- دانشگاه علوم رضوی ۲۶- دانشگاه مذاهب اسلامی ۲۷- دانشگاه مفید ۲۸- دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ۲۹- دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) ۳۰ – دفتر خدمات حقوقی – بین الملل ریاست جمهوری ۳۱-دولت موقت جمهوری اسلامی ایران ۳۲ – دیوان عدالت اداری ۳۳ – سازمان اقتصاد اسلامی ۳۴ – سازمان بازرسی کل کشور ۳۵ – سازمان تبلیغات اسلامی ۳۶- سازمان تعزیرات حکومتی ۳۷ – سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی ۳۸ – سازمان قضایی نیروهای مسلح ۳۹ – سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۴۰ – ستاد اجرایی فرمان هشت ماده ای امام خمینی (قدس سره) ۴۱ – ستاد اقامه نماز ۴۲ – ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر ۴۳ – ستاد اصلاح زندانها ۴۴ – ستاد بسیج اقتصادی کشور ۴۵ – ستاد تبلیغات جنگ ۴۶ – ستاد جنگ های نامنظم ۴۷ – ستاد فرماندهی کل قوا ۴۸ – ستاد مبارزه با مواد مخدر ۴۹ – ستاد مرکزی بزرگداشت ارتحال حضرت امام (ره) ۵۰ – شورای امنیت کشور ۵۱ – شورای انقلاب اسلامی ۵۲ – شورای بازنگری در قانون اساسی ۵۳ – شورای رهبری ۵۴ – شورای عالی انقلاب فرهنگی ۵۵ – شورای عالی امنیت ملی ۵۶ – شورای عالی پشتیبانی جنگ تحمیلی ۵۷ – شورای عالی جوانان ۵۸ – شورای عالی دفاع ۵۹ – شورای عالی قضایی ۶۰ – شورای عالی طرح های انقلاب اسلامی ۶۱- شورای فرهنگی – اجتماعی زنان ۶۲- شورای فرهنگ عمومی کشور ۶۳- شورای موقت ریاست جمهوری ۶۴- شورای نمایندگان مقام معظم رهبری در دانشگاه ها ۶۵ – شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ۶۶- شورای نگهبان قانون اساسی ۶۷ – شورای اسلامی شهر و روستا ۶۸ – صندوق ترمیم خسارات انقلاب اسلامی ۶۹ – عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح ۷۰-کمیته استقبال از امام خمینی ۷۱ – کمیته های انقلاب اسلامی ۷۲- کمیته امداد امام خمینی (ره) ۷۳ – طرح شهید رجائی ۷۴ – مجلس خبرگان رهبری ۷۵ – مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ۷۶ – مجمع تشخیص مصلحت نظام ۷۸ – مجمع جهانی اهل بیت (ع) ۷۹ – مرکز اسناد انقلاب اسلامی ۸۰ – مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری ۸۱ – مرکز جهانی علوم اسلامی ۸۲ – مرکز رسیدگی به امور مساجد استان تهران ۸۳ – مکتب بانوان قم (جامعه الزهرا) ۸۴ – مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) ۸۵ – مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ۸۶ – نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ۸۷ – نهضت سوادآموزی ۸۸ – وزارت اطلاعات ۸۹ – وزارت تعاون ۹۰ – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۹۱ – هیأت رسیدگی به جنایات آمریکا ۹۲ – هیأت سه نفره حل اختلاف ۹۳- هیأت عفو و بخشودگی زندانیان ۹۴ – هیأت های هفت نفره واگذاری زمین ۹۵ – هیأت مرکزی گزینش ۹۶ – هیأت های پاکسازی ادارات ۹۷- هیأت ویژه تشخیص صلاحیت نخست وزیر
قوانین
۱ ۱۳۵۹/۴/۱۳ لایحه قانونی عدم شمول مقررات قانون کار درباره کارکنان نهادهای انقلابی مصوب ۱۳۵۹/۰۴/۱۳ شورای انقلاب
۲ ۱۳۶۴/۱۱/۶ قانون احتساب سوابق خدمت مستخدمین وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی درنهادهای انقلاب اسلامی و مأموریت کارکنان نهادهای مزبور به وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی مصوب ۱۳۶۴/۱۱/۰۶ مجلس شورای اسلامی
۳ ۱۳۶۶/۶/۱ قانون محاسبات عمومی کشور مصوب ۱۳۶۶/۰۶/۰۱ مجلس شورای اسلامی
۴ ۱۳۶۹/۹/۱۹ ماده واحده قانون شمول مقررات قانون کار و حفاظت فنی و بهداشت کار درمورد کارکنان و اتباع خارجی نهاد های انقلاب و مؤسساتی که تولیدات غیرتسلیحاتی دارند مصوب ۱۳۶۹/۰۹/۱۹ مجلس شورای‌اسلامی
مقررات
۱ ۱۳۶۵/۵/۲۶ آیین‌نامه اجرایی قانون احتساب سوابق خدمت مستخدمین وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت های دولتی در نهادهای انقلاب اسلامی و مأموریت کارکنان نهادهای مزبور به وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت های دولتی (تصویب نامه شماره ۵۶۹۲ مورخ ۱۳۶۵/۰۶/۰۸ هیأت وزیران)
۲ ۱۳۸۳/۱۱/۷ اصلاح آیین نامه اجرایی قانون احتساب سوابق مستخدمین وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی در نهادهای انقلاب اسلامی و مأموریت کارکنان نهادهای مزبور به وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی (تصویب نامه شماره ۶۷۰۶۵ ت ۳۰۵۳۱ ه مورخ ۱۳۸۳/۱۱/۱۸ هیأت وزیران)
آراء هیات عمومی
۱ ۱۳۶۸/۹/۲۳ رای وحدت رویه شماره ۸۷ مورخ ۱۳۶۸/۰۹/۲۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بنیاد مستضعفان نهاد انقلابی و جزو واحدهای دولتی مقرر در بند الف شق یک از ماده ۱۱ قانون دیوان عدالت اداری محسوب و شکایت آن بنیاد در صلاحیت رسیدگی دیوان نیست.
۲ ۱۳۷۹/۳/۲۹ رای شماره ۱۲۷ مورخ ۱۳۷۹/۰۳/۲۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شمول مقررات قانون کار و حفاظت فنی بهداشت کار به کارکنان واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی وابسته به نهادهای انقلاب یا سایر مؤسسات دارای تولیدات غیر تسلیحاتی
۳ ۱۳۸۶/۸/۸ رای وحدت رویه شماره ۶۶۸ مورخ ۱۳۸۶/۰۸/۰۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در زمره نهادهای انقلابی است و کارکنان آن از شمول قانون کار مستثنی بوده و رسیدگی به شکایت استخدامی آنان در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
۴ ۱۳۸۶/۸/۸ رای وحدت رویه شماره ۶۶۸ مورخ ۱۳۸۶/۰۸/۰۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در زمره نهادهای انقلابی است و کارکنان آن از شمول قانون کار مستثنی بوده و رسیدگی به شکایت استخدامی آنان در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
۵ ۱۳۸۹/۱۲/۱۶ رای وحدت رویه شماره ۶۰۲ مورخ ۱۳۸۹/۱۲/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی دیوان به شکایات بطرفیت نهادهای انقلابی و موسسات وابسته به آنها
۶ ۱۳۹۹/۱۲/۱۶ رای وحدت رویه شماره ۱۹۲۸ و ۱۹۲۹ مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
۷ ۱۴۰۰/۲/۲۸ رای وحدت رویه شماره ۲۹۲ تا ۲۹۴ مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ستاد امر به معروف و نهی از منکر از مصادیق نهادهای انقلابی محسوب می‌شود و از شمول مقررات قانون کار خارج است.
نظرات مشورتی
۱ ۱۳۹۳/۱۰/۲۴ نظر مشورتی شماره ۶۹/۱۴۴ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۲۴ کمیسیون کار و کارگری دیوان عدالت اداری کارکنان واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی وابسته به نهادهای انقلابی، مشمول کلیه مقررات قانون کار می باشند.
