عنوان
۱- مرجع رسیدگی به شکایات از اقدامات اجرایی مطالبات دولت: مطابق ماده ۲۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی، مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی‌که طبق مقررات اجرایی مالیات ها قابل مطالبه و وصول می‌باشد هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود.
۲- مرجع شکایت از سازمان امور مالیاتی در رابطه با وصول مالیات قبل از قطعیت: مطابق تبصره ۱ و ۲ ماده ۲۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم، در مورد مالیات‌های مستقیم در صورتی که شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت، به موقع اجرا گذارده شده است هرگاه هیأت حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست ضمن صدور رای به بطلان اجرائیه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رای صادر خواهد کرد. رای صادره از هیأت حل اختلاف قطعی است. در مورد مالیات‌های غیرمستقیم هرگاه شکایت اجرایی از این جهت باشد که مطالبة مالیات قانونی نیست مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود و رای هیأت مزبور در این باره قطعی و لازم‌الاجراء است.
۳- فرایند رسیدگی به شکایات از تصمیمات سازمان امور مالیاتی: برابر ماده ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم در صورتی که مودی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات قبولی خود را نسبت به آن کتبا اعلام کند یا مالیات مورد مطالبه را به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف موجود بین خود و اداره امور مالیاتی را به شرح ماده (۲۳۸) این قانون رفع نماید پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی می‌گردد و در مواردی که مودی ظرف سی روز کتبا اعتراض ننماید و یا در‌مهلت مقرر در ماده مذکور به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است. لذا در فرض ابلاغ واقعی برگ تشخیص مالیاتی به مؤدی، پرداخت مالیات و یا حل اختلاف با اداره مالیاتی، برگ قطعی مالیاتی ظرف ۳۰ روز بعد از ابلاغ قطعی می‌گردد و قابل طرح در هیأت حل اختلاف نخواهد بود. به علاوه مستفاد از تبصره ماده ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم؛ در مورادی که برگ تشخیص مالیات طبق مقررات تبصره ماده ۲۰۳ و ۲۰۸ این قانون ابلاغ شده باشد (ابلاغ قانونی) و مؤدی ظرف مهلت سی روزه کتباً اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر به اداره امور مالیاتی مراجعه نکند در حکم معترض به برگ تشخیص مالیات شناخته می‌شود. در این صورت موضوع، بدون درخواست و مراجعه مؤدی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌گردد که متعاقباً پس از صدور رای هیأت حل اختلاف با قطعی شدن برگ تشخیص، اجراییه صادر می‌شود.
۴- عدم قابلیت طرح بدوی دعاوی علیه سازمان امور مالیاتی در دیوان عدالت اداری: مطابق رای وحدت رویه شماره ۹۶۱ مورخ ۱۳۹۳/۰۵/۲۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، به استناد بند ۲ ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲، آراء قطعی هیأت های حل اختلاف مالیاتی قابل شکایت و اعتراض در دیوان عدالت اداری خواهد بود و همچنین به استناد قسمت آخر ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم، آراء صادر شده از هیأت های حل اختلاف مالیاتی زمانی که توسط دیوان عدالت اداری نقض شود، قابل رسیدگی مجدد در هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده یاد شده است، لذا رسیدگی به اعتراض مؤدی به برگ مالیات قطعی، قبل از رسیدگی و صدور رای قطعی از سوی هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره ۱ ماده ۲۱۶ قانون اخیرالذکر، بدواً قابلیت طرح و استماع در دیوان عدالت اداری را ندارد.
قوانین
۱- ۱۳۶۶/۱۲/۳ قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۰۳ مجلس شورای اسلامی
آراء هیات عمومی
۱- ۱۳۹۳/۵/۲۷ رای وحدت رویه شماره ۹۶۱ مورخ ۱۳۹۳/۰۵/۲۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی به اعتراض مؤدی به برگ مالیات قطعی، قبل از رسیدگی و صدور رای قطعی از سوی هیأت حل اختلاف مالیاتی قابلیت طرح و استماع در دیوان عدالت اداری را ندارد.
