کمیسیون ماده صد

مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده قانونی و حریم مصوب شهر، قبل از هرگونه اقدام عمرانی باید از شهرداری پروانه ساختمانی اخذ نمایند. شهرداری می تواند از عملیات ساختمانی، ساختمان‌های بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه جلوگیری نماید. در صورت وقوع تخلف، به تقاضای شهرداری موضوع در کمیسیون ماده صد قانون شهرداری‌ها (که دارای شخصیت حقوقی مجزا از شهرداری و اعضای آن نمایندگان وزارت کشور، دادگستری و شورای شهر می‌باشند)، رسیدگی و اتخاذ تصمیم می‌شود.

پس از وقوع تخلف:

۱. مأمور بازدید تخلف را (احداث بنا بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه) با ذکر جزئیات به شهرداری گزارش می کند.

۲. شهرداری با ارسال پرونده به کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ و با اعلام مراتب ، رسیدگی به موضوع را درخواست می نماید.

۳. کمیسیون ماده ۱۰۰ موارد تخلف را (فرم خلاف ) به مالک ابلاغ می نماید ، از تاریخ ابلاغ ، مالک ده روز فرصت برای ارائه دفاعیه دارد.

۴. کمیسیون ماده ۱۰۰ ظرف مهلت یک ماه به موضوع رسیدگی و اقدام به صدور رأی می نماید.

۵. رأی کمیسیون اعم از جریمه، اعاده به وضع سابق یا قلع و قمع بنا خواهد بود.

ابلاغ رای کمیسیون

۶. مالک و شهرداری، ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون بدوی، می‌توانند به این رأی اعتراض نمایند.

الف) در صورت عدم اعتراض مالک رأی قطعی خواهد شد و از تاریخ قطعیت، مالک ظرف سه ماه و بشرحی که در ادامه خواهد آمد می تواند به دیوان عدالت اداری اعتراض نماید.

ب) در صورت عدم اعتراض مالک و قطعی شدن رأی ، چند حالت متصور است.

حالت اول) رأی جریمه است و مالک می پردازد و موضوع خاتمه می یاید

حالت دوم) رأی جریمه است و مالک نمی پردازد ، شهرداری پرونده را مجدداً به کمیسیون ماده صد ارسال و اینبار کمیسیون حکم به تخریب بنا صادر می نماید.

حالت سوم) رأی تخریب یا اعاده به وضع سابق می باشد که در صورت عدم تمکین مالک ، نهایتاً مأمورین اجرای احکام شهرداری آن را اجرا می کنند.

۷. در صورت اعتراض هر یک از طرفین (شهرداری یا مالک) به رأی کمیسیون بدوی ماده صد ، موضوع در کمیسیون تجدید نظر ماده صد مطرح و از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون تجدیدنظر ، مالک ظرف سه ماه می تواند به دیوان عدالت اداری شکایت نماید.

۸. شکایت در دیوان عدالت اداری مانع اجرای رأی نخواهد بود مگر با درخواست مالک و احراز ضرورت و فوریت موضوع ، شعبه دیوان دستور موقت مبنی بر توقف اجرای رأی صادر نماید.

۹. شعبه دیوان نسخه دوم دادخواست را برای شهرداری ارسال می‌نماید و شهرداری مکلّف است ظرف یک‌ماه نسبت به ارسال پاسخ اقدام نماید.

۱۰. طرفین پرونده (شهرداری یا شاکی ) می توانند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی صادره از شعبه بدوی دیوان عدالت اداری، نسبت به آن اعتراض نمایند.

۱۱. در صورت اعتراض طرفین نسبت به رأی صادره از شعبه بدوی دیوان، پرونده به شعبه تجدیدنظر ارسال و نهایتاً در شعبه تجدیدنظر دیوان اتخاذ تصمیم خواهد شد.

نکته قابل توجه این درمورد کمیسیون ماده صد:

در صورتیکه شعبه دیوان شکایت را وارد نداند حکم به رد شکایت صادر می‌نماید و در صورتیکه شعبه دیوان شکایت را وارد بداند، با ذکر ایرادات وارده، رأی را نقض نموده و کمیسیون صادر کننده رأی مکلف است طبق نظر دیوان به موضوع رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید. در صورتیکه کمیسیون بدون توجه به نقطه نظرات دیوان به موضوع رسیدگی و اتحاذ تصمیم نماید و مالک نسبت به این رأی اعتراض داشته باشد ، شعبه صادر کننده رأی در دیوان با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری بصورت ماهیتی به موضوع رسیدگی و حکم صادر می نماید.